Κωνσταντίνος Ξενάκης

Ο Κωνσταντίνος Ξενάκης (Κάιρο, 1931), ζει και εργάζεται στο Παρίσι και την Αθήνα. Σπούδασε αρχιτεκτονική εσωτερικών χώρων και διακόσμηση στην École Supérieure des Arts Modernes (Παρίσι, 1956-1957) και ζωγραφική στην Académie de la Grande Chaumière (Παρίσι, 1957-1961). O Ξενάκης δημιούργησε ένα καθαρά προσωπικό εικαστικό λεξιλόγιο δανειζόμενος σύμβολα και κώδικες τόσο από την καθημερινή ζωή, όπως για παράδειγμα τα σήματα οδικής κυκλοφορίας, όσο και από την αλχημεία, τον ζωδιακό κύκλο, τα μαθηματικά, τη χημεία και τα γράμματα της αλφαβήτου, συμπεριλαμβανομένων και των ιερογλυφικών. Από τις ηλεκτροκινητικές κατασκευές και τα happenings της δεκαετίας του 1960 μέχρι τα έργα του σε χαρτί και καμβά, o Ξενάκης διερεύνησε διαφορετικά είδη εικαστικής έκφρασης, δημιουργώντας ένα προσωπικό σύμπαν που διαπραγματεύεται τη σημειολογία, τη λειτουργία των συμβόλων και τους μηχανισμούς επικοινωνίας. Το έργο του έχει παρουσιαστεί σε πολυάριθμες εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Πρόσφατες ατομικές εκθέσεις (επιλογή): Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης (2010), Kalfayan Galleries, Αθήνα (2010), Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης, Ρόδος (2006), Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Θεσσαλονίκη, 2003), Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Θεσσαλονίκη, 2003). Πρόσφατες ομαδικές εκθέσεις (επιλογή): Les Années Magiques: Roma–Paris–Berlin, Kalfayan Galleries, Αθήνα (2009), Τα χρόνια της αμφισβήτησης στην Ελλάδα-Η τέχνη του ‘70, Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Αθήνα (2005), Athens by Art (2004).

 

Το έργο χωρίς τέλος και χωρίς όρια

 

Η τελευταία μου δουλειά είναι το αποτέλεσμα ενός διαλόγου

που έκανα με τα σύμβολα και τα σημεία-κώδικες.

 

Ο οριακός τους χαρακτήρας είναι αυθαίρετος και μου επιτρέπει

μια στοχαστική ανάγνωση του κόσμου. Όταν ξεκινάει ο διάλογος,

διαμορφώνεται μια στρατηγική που παράγει κριτήρια περισσότερο

αισθητικής παρά καλλιτεχνικής φύσης.

 

Στο παρελθόν τελείωνα ένα έργο τέχνης όταν

θεωρούσα ότι είχα μεταδώσει το ουσιαστικό.

Σήμερα αυτή η διαδικασία αποδεικνύεται παρωχημένη.

Ο κόσμος των συμβόλων είναι ένας Λόγος που υπερβαίνει την αισθητική.

 

Πολύ απλά όταν είμαι εξαντλημένος

σταματάω τη δουλειά.

 

Στην ερώτηση « Έχει ολοκληρωθεί το έργο;»

Απαντάω «ΝΑΙ, ΑΛΛΑ».

 

Το «ΝΑΙ» σημαίνει ότι το θεωρώ πλούσιο αισθητικά για να συνδιαλαγεί

με το κοινό και μπορώ να το παρουσιάσω όπως ακριβώς είναι.

 

Το «ΑΛΛΑ» σημαίνει ότι μπορώ να παρατείνω αέναα τον διάλογο με την αυτοκρατορία των σημείων και των συμβόλων.

 

Με θέλω όμηρο μιας κοσμικής μοίρας

και της χαοτικής της κατάστασης.

 

Εδώ η έννοια του χρόνου εξαφανίζεται.

 

Είναι ένας Λόγος, ένα παράθυρο ανοιχτό σε έναν κόσμο

εν εξελίξει, όπου κάθε στιγμή είναι τέλεια

και εκφράζεται μέσα σε ένα σύμπαν οντολογικά ανοιχτό.

 

 

 

Κωνσταντίνος Ξενάκης